Denizli’nin Bekilli ilçesi kırsalında, M.S. 3 ve 4’üncü yüzyıllara ilişkin olduğu belirlenen kaya fotoğrafları bulundu.
Tabiatta yürüyüş yaparken kaya fotoğraflarını fark eden amatör atlet Ümit Şıracı’dan yapıtların varlığını öğrenen ve birebir vakitte Çal Yöresi Derneği 2. Lideri olan Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Topuz, mevzuyu sanat tarihi kısmına iletti.
Bölgede inceleme yapan Sanat Tarihi Kısmı Lideri Prof. Dr. Mustafa Beyazıt ve grubu, kayalar üzerine kazıma usulüyle işlenmiş en eskisi M.S. 3 ve 4’üncü yüzyıllara ilişkin olduğu saptanan 33 adet kaya resmi ile Göktürk alfabesiyle işlenmiş yazıtlar tespit etti.
Prof. Dr. Mustafa Beyazıt, yaklaşık 1800 yıllık kaya fotoğraflarından yola çıkarak Türklerin 1071’den evvel de Anadolu’da yaşamış olabilecekleri ihtimalinin ortaya çıktığını belirtti. Beyazıt, alana yayılmış vaziyette bulunan fotoğraflar içerisinde insan figürleri, süvariler, hayvan figürleri, silahlar, yazıt olabilecek metinler ve Türk uzunluklarına ilişkin damgaların bariz olarak tespit edildiğini açıkladı. Bulunan izlerin yazılı dokümanların olmadığı periyotlara, kültürel ve dini değişimlere, savaş, doğum, av, toy, inanç üzere pek çok konuya şahitlik ettiğinin belirlenmesi akabinde PAÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kutluhan da bölgeye giderek incelemelerde bulundu. Yapıtları teker teker inceleyen Rektör Kutluhan, Türkiye’nin birinci kaya fotoğrafları merkezinin Denizli’de kurulacağın da muştusunu verdi.
“Kaya fotoğrafları, Türklerin 1071’den evvel burada bulunduğunu gösteriyor”
Bulunan kaya fotoğraflarında kullanılan alfabenin Göktürk yazıtları ile birebir örtüşmesinin Türklerin 1071 yılı öncesinde Anadolu’da olduğunu kanıtladığını belirten Prof. Dr. Mustafa Beyazıt, “Türk tarihi tekrar yazılacak” dedi. Kaya fotoğraflarındaki tasvirlerin sorulara net karşılıklar oluşturduğunu kaydeden Prof. Dr. Beyazıt, envanter çalışması tamamlanan tasvirlerin tarihlendirilmesine yönelik çalışmalara devam edildiğini söyledi. Beyazıt, “30’dan fazla nokta da bugüne kadar tespit edilmiş kaya fotoğrafları bulunmuştur. Bizler Denizli’de de kaya fotoğraflarının olduğunu düşünüyorduk. Bizlere arkadaşlarımız tarafından burada kaya fotoğrafları olduğuna yönelik haber geldi. Biz de çabucak buraya gelip araştırmalarımıza başladık.
Bulunan kaya fotoğraflarında kullanılan alfabenin Göktürk yazıtları ile birebir örtüşmesinin Türklerin 1071 yılı öncesinde Anadolu’da olduğunu kanıtladığını belirten Prof. Dr. Mustafa Beyazıt, “Türk tarihi tekrar yazılacak” dedi. Kaya fotoğraflarındaki tasvirlerin sorulara net karşılıklar oluşturduğunu kaydeden Prof. Dr. Beyazıt, envanter çalışması tamamlanan tasvirlerin tarihlendirilmesine yönelik çalışmalara devam edildiğini söyledi. Beyazıt, “30’dan fazla nokta da bugüne kadar tespit edilmiş kaya fotoğrafları bulunmuştur. Bizler Denizli’de de kaya fotoğraflarının olduğunu düşünüyorduk. Bizlere arkadaşlarımız tarafından burada kaya fotoğrafları olduğuna yönelik haber geldi. Biz de çabucak buraya gelip araştırmalarımıza başladık.
Burada yaptığımız araştırmalarımızda, kaya fotoğraflarının olduğunun tespitini yaptık. Şu anda buradaki alanda 33 tane figür tespit ettik. Bu figürlerin her birinin farklı başka pahası var. Bu figürlerin milat öncesi çağlardan günümüze kadar yapıldığına dair ipuçlarımız var. Genel fotoğraflar içerisine baktığımız vakit insan figürleri, süvariler, hayvan figürleri, silahlar, yazıt olabilecek metinler ve Türk uzunluklarına ilişkin damgalar şimdilik bariz olarak tespit edilebilen tasvirlerdir. Bunların olması bizleri ortak fikir olarak Orta Asya’ya götürdüğü konusunda eminiz. Tıpkı vakitte kaya fotoğraflarındaki hafriyatlar, Osmanlı periyodunda de devam edilmiş ve bu kazılan motiflerin içerisinde sürahi de yer alıyor. Kayaların üzerinde Osmanlıca yazı ve isimler de bulunuyor. Yunan işgali periyodunda, Yunanlılar tarafından yapılmış azda olsa yazı ve alfabe gördük. Bu istikametiyle Denizli bölgesinde kaya fotoğraflarının daha çok tespit edilebilineceğini düşünüyoruz. Dünyada kaya fotoğrafları ile ilgili çok sayıda enstitüler bulunuyor. Türkiye’de de bu türlü bir enstitü merkezi kurulmasına yönelik muştuyu rektör hocamız verdi. Kaya fotoğrafları hakkında şunu net olarak söyleyebilirim.
Kaya fotoğraflarını incelediğimizde Türklerin 1071’den öncesi burada bulunuyordu. Zira kaya fotoğrafları üzerine yazılmış birer mektuptur, okumasını bilene çok şey anlatır. Biz ise bu okumalardan şunu anladık. Orta Asya’da gelen gelenek kaya fotoğraflarının yapıldığı yerlerde devam etmiştir. Bu figür, damga ve yazıt olarak karşımıza çıkıyor. Kimi karşımıza çıkan yazıtlardaki alfabe, Göktürk alfabesiyle birebir örtüşüyor” diye konuştu.
“Bu çalışmayı başarabilirsek ülkemiz açısından bir birinci olacak”
Prof. Dr. Beyazıt başkanlığındaki grubun kaya fotoğrafları üzerinde yaptıkları çalışmaları inceleyerek bilgiler alan PAÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kutluhan ise Türkiye’nin birinci kaya resmi merkezinin Denizli’ye kurulacağı muştusunu verdi. Bölgedeki kaya resmi çalışmalarının Türk tarihi açısından kıymetli olduğuna vurgu yapan Rektör Kutluhan, “Bu yerin özelliği düz kayaların üzerinde değişik figürlerin olmasıdır. Nitekim burada bulunan kaya fotoğrafları araştırmaya bedel bir husustur. Bu bahsin bedeli ülkemiz dışında birçok ülkede anlaşılmıştır. Dünyanın farklı birçok ülkesinde kaya fotoğrafları ile ilgili merkezler kurulmuş. Bizler de en kısa müddette merkez kurmayı planlıyoruz. Kaya Fotoğrafları Araştırma Merkezi ismi altında enstitü kurmayı planlıyoruz. Pamukkale Üniversitesi’nde birinci çalışmalar yapılmaya devam ediliyor. Bu çalışmayı başarabilirsek ülkemiz açısından bir birinci olacak” formunda konuştu.
Prof. Dr. Beyazıt başkanlığındaki grubun kaya fotoğrafları üzerinde yaptıkları çalışmaları inceleyerek bilgiler alan PAÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kutluhan ise Türkiye’nin birinci kaya resmi merkezinin Denizli’ye kurulacağı muştusunu verdi. Bölgedeki kaya resmi çalışmalarının Türk tarihi açısından kıymetli olduğuna vurgu yapan Rektör Kutluhan, “Bu yerin özelliği düz kayaların üzerinde değişik figürlerin olmasıdır. Nitekim burada bulunan kaya fotoğrafları araştırmaya bedel bir husustur. Bu bahsin bedeli ülkemiz dışında birçok ülkede anlaşılmıştır. Dünyanın farklı birçok ülkesinde kaya fotoğrafları ile ilgili merkezler kurulmuş. Bizler de en kısa müddette merkez kurmayı planlıyoruz. Kaya Fotoğrafları Araştırma Merkezi ismi altında enstitü kurmayı planlıyoruz. Pamukkale Üniversitesi’nde birinci çalışmalar yapılmaya devam ediliyor. Bu çalışmayı başarabilirsek ülkemiz açısından bir birinci olacak” formunda konuştu.