Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat’ın babası Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 13. yüzyılda Horasan harcı ve kırmızı tuğlalarla yaptırılan ve ustası tarafından yanı başında bulunan ırmağın aksi istikametine eğik inşa edilen Eğri Minare geçmişte birçok sel ve su baskınına maruz kaldı.
Uluırmak’ın kıyısında yer alan Eğri Minare 1863’ün Mayıs ayındaki felakette sel suları altında kalarak çabucak yanı başındaki caminin yıkılmasıyla tek kaldı.
Cami 1890 yılında tekrar inşa edildi. Osmanlı Devleti ve Cumhuriyet Periyodunda de tekraren sel ve su baskınlarına maruz kalan Eğri Minare 1960 ile 1965 yıllarına kadar daima ziyan görünce, mescidi tekraren tadilat gördü.
1973 yılında minarenin korunması emeliyle çelik halatlarla yere sabitlenen minare kültür varlığı olarak müdafaa altına alınırken, Selçuklu Periyodundan sonra maruz kaldığı sel ve su baskınlarından sonra minarenin bir tarafına da sel yaran yapıldı.
Kuzey kısmında yer alan sel yaran, minarenin ziyan görmemesi için yapılan mimari bir ayrıntı olarak kayıt altına alındı. Araştırmacı müellifler ve tarihçiler tarafından sıklıkla gündeme getirilen Eğri Minare’nin eski periyotlarda meydana gelen sel ve su baskınları ise birinci kez Tarihçi Müellif Mustafa Fırat Gül tarafından gündeme taşındı. Tarihçi Gül, kızıl tuğlalı Eğri Minare’nin sel badirelerini birinci olarak 1863 yılında meydana gelen sel olayı ile anlattı.
1863 yılındaki sel felaketinde can kaybı yaşandı
Eğri Minare ile ilgili çeşitli araştırmalar yapan Aksaraylı Tarihçi Muharrir Mustafa Fırat Gül, şunları söyledi:
“1863 yılında 11 Mayıs’ı 12 Mayıs’a bağlayan gece bir sel oluyor. 8 ya da 10 kişi burada ömrünü kaybediyor. Bu sel kayıtları Osmanlı arşivinden elde ettiğimiz kayıtlarda pek çok tarihi yapıtın yıkıldığını anlıyoruz. Mesela bugün kent merkezindeki tarihi köprülerin tamamı bu sel felaketinde yok olmuştur. Bununla birlikte Eğri Minare’nin yanındaki cami de yıkılmıştır. Cami daha sonra 1890’lı yıllarda Aksaraylı hayırseverlerin teşebbüsüyle tekrar yapılmıştır. Bu yanındaki cami özgün cami değildir. 1 asırdan biraz fazla olmuştur lakin 800 yıllık bir cami değildir. Ancak Eğri Minare yıkılmamıştır. Sapasağlam günümüze gelmiştir. Hatta minarenin kuzey kısmında bir sel yaran vardır. Bu sel yaranla selin sebep olduğu ziyanları en aza indirebilmek ismine binanın direncinin düşmemesi, ziyan görmemesi için düşünülmüş bir mimari ayrıntıdır. O ögesi, o ayrıntısı Aksaraylılar ya da Aksaray’a gelen ziyaretçilerin mutlaka görmesini tavsiye ederim.”
Sel felaketinde cami gitti minare kaldı
Çocukluğunda tekraren sel gördüğünü ve evvelce yıkılan caminin kendisine anlatıldığını söyleyen 74 yaşındaki Ayla Kaydırak da, “Çocukluğumda burada büyük bir kanal vardı lakin dere mahallesi üzere bir yerdi. O denli bir su akardı ancak sel geldiği vakit bu meskenlerin hepsini götürürdü. Eğri Minare bir tek bu kaldı burada, yanında cami vardı o gitmiş. Buraları göremezdin. Sel basardı. Sonra Mamasın Barajı yapıldı. Camiyi çocukluğumdan bildiğim kadarıyla sel götürdü diye biliyorum. Zira burada bir ırmak vardı. Irmak olmazdı bu mahallenin dolusu su akardı. Sel bastı burayı ve cami gitti fakat bu Eğri Minare daima kaldı” diye konuştu.
Çocukluğunda tekraren sel gördüğünü ve evvelce yıkılan caminin kendisine anlatıldığını söyleyen 74 yaşındaki Ayla Kaydırak da, “Çocukluğumda burada büyük bir kanal vardı lakin dere mahallesi üzere bir yerdi. O denli bir su akardı ancak sel geldiği vakit bu meskenlerin hepsini götürürdü. Eğri Minare bir tek bu kaldı burada, yanında cami vardı o gitmiş. Buraları göremezdin. Sel basardı. Sonra Mamasın Barajı yapıldı. Camiyi çocukluğumdan bildiğim kadarıyla sel götürdü diye biliyorum. Zira burada bir ırmak vardı. Irmak olmazdı bu mahallenin dolusu su akardı. Sel bastı burayı ve cami gitti fakat bu Eğri Minare daima kaldı” diye konuştu.