Eğitim, insanoğlunun öğrenme yeteneğinin oluşmaya başlamasıyla ortaya çıkan ve hayatı boyunca da devam eden bir süreçtir. İnsanın kendi başına kazandığında, çok uzun vakit alacak olan bilgi ve marifetleri çok daha kısa müddette beşere kazandırmak için eğitim vardır. Bu manada eğitim geçmiş nesillerin birikimlerini kısa müddette ve tertipli biçimde beşere kazandırmak için ihtiyaç duyulan bir etkinliktir. Bireyin ömür uzunluğu süren eğitiminin okulda, planlı ve programlı olarak yürütülen kısmı bireyin “öğretimini” oluşturuyor. Bu durumun birey açısından lisana getirilmiş hali ise “öğrenim”dir.
Kurumlar, bireylerin tek başına başaramayacakları hedeflerin örgütlü biçimde başarılması, yani bireyin zayıflıklarının aşılması için kurulur. Okullar da bireyin tek başına edinemeyeceği ve sunamayacağı bilgi, maharet ve tavırları sistemli biçimde kazandırmak ve eğitimle ilgili kurumsal hedefleri gerçekleştirmek üzere oluşturulan toplumsal sistemlerdir. Okullar hem birey hem de toplum açısından değer taşıyan ve aşağıda kimileri sıralanan pek çok emeli gerçekleştirme sorumluluğuna sahiptir.
1- Özerklik: Okula gitmek bir çocuk için hayatının en kıymetli dönüm noktalarından biridir. Okula başlamak bir çocuk için konutundan ve ebeveynlerinden ayrılmak, birey olmak, kendi başına kalmak, öğretmenler ve arkadaşları ile bağ kurmak ve kendine mahsus bir dünyaya ilişkin olmak manasına geliyor.
2- Okuryazarlık: Okuryazarlık, bir kişinin okuma ve yazma yeteneğini söz eder. Okuma yazmayı öğrenen birey için dünyanın kapıları açılmış demektir.
3- Dünyayı ve çevreyi manaya: Okuldaki eğitim, dünyayı anlamamız ve ahenk sağlamamız için gereken bilgilenmeyi sağlar. Eğitim sürecinde kazanılan en temel şey bilgidir. Matematikten tarihe, edebiyattan siyaset bilimine kadar çeşitli şeyleri eğitim aracılığıyla öğreniriz. Eğitimden kazandığınız bilgi, gelecekteki hayatımızda büyük rol oynar ve dünyayı ve olayları daha dengeli bir biçimde anlamamıza; fikir oluşturmamıza ve bakış açımızı geliştirmemize yardımcı olur.
4- Bilinçlenme: Sistemli eğitim bireyin merak hissini alevlendirir ve sorgulama yeteneklerini geliştirerek, akıl yürütmesine yardımcı olur. Eğitim yoluyla ne kadar çok şey öğrenirsek, daha fazla soru sorar ve bunlara yanıtlar bulmayı öğreniriz. Bu da bizi daha şuurlu bir insan haline getirir ve aydınlanmaya götürür.
5- İnsanlığı yüceltecek, büyük katkılar sağlayacak şahısların yetiştirilmesi: İnsanlığı yüceltecek büyük muharrirleri, bilim insanlarını, filozofları, alımları yetiştirmek okulun en değerli vazifesidir zira bu eğitimli beşerler, insanlığın gelişimine ve insan oluşuna hizmet edecek bireylerdir.
6- Toplumsal ahenk ve barış: Eğitimli bireyler, haklarının, maddelerin ve topluma karşı sorumluluklarının daha fazla farkında olacağından toplumsal ahenk ve barışa katkıda bulunma talihleri daha da yüksektir.
7- Etik bedellerin geliştirilmesi: Eğitimin emeli, bireylere yalnızca bilgiyi yaymak değil, birebir vakitte iyi/kötü, doğru/ yanlış açısından günlük hayatını ve davranışlarını sorgulama ruhunu canlandırmaktır. Okullar, öğrencilerde temel faziletlerin ve en önemli karakter özelliklerinin geliştirilmesine aracılık eden değerli kurumlardır.
8- Entelektüel insan yetiştirme: Demokratik ülkelerde eğitim kurumları, bireylerin entelektüel merakını uyandırmaya, daha fazla bilgilenme dileğini tatmin etmeye ve eleştirel bir tavır geliştirmeye çabalarlar. Bunun sonucu olarak bireylerde geliştirilecek entelektüel disiplin de ülkeler için çok kıymetli bir kazanımdır.
9- Meslek kazandırma: Eğitim bireylerin meslek gayelerini gerçekleştirmesine yardımcı olmak için gereksinim duyduğu uzmanlığı kazandırır. Uzmanlık, muhakkak bir alan hakkında derinlemesine bir bilgi birikimidir ve bireyler için çeşitli meslek fırsatlarına kapı açar. Bu açıdan eğitim ve okullar bireylere inançlı bir gelecek ve nizamlı bir ömür sağlar.
10- Bedensel gelişim ve sağlıklı bireyler: Okullarda sunulan vücut eğitimi ve sportif aktivitelere iştirak, çocukların temel hareket marifetlerinin ve fizikî yeterliliklerinin gelişimine katkıda bulunuyor. Ayrıyeten sportif aktiviteler, çocukların toplumsal marifet ve toplumsal davranışlarına, özsaygılarına kıymetli bir takviye sağlıyor.
11- Sanatsal ve kültürel gelişim: Okulların kıymetli vazifelerinden biri de sanat eğitimi yolu ile çocuk ve gençlerde estetik duyarlık oluşturmak, onların yaratıcı düşünme kapasitesini geliştirmek, dünyayı anlamalarını sağlamak, kendilerini söz edebilmelerine ortam hazırlamak, birey olarak gelişmelerine yardımcı olmak, öğrencilere sanat yapıtlarını manaya ve değerlendirebilme imkanı sağlamaktır. Bir çocuğun eğitimi, sanat eğitimi olmadan tamamlanmış sayılamaz.
12- Birey olmak ve kendini gerçekleştirmek: Eğitim yoluyla birey kendini tanır, yeteneklerini keşfeder ve kendi kararlarını verebilecek donanıma erişir. Diğerlerine değil, kendi iradesine bağlı bir hayat sürdürebilir. Okullarda sağlanan eğitim yolu ile bireyler cihanda, kendi misyonlarının ne olduğunu, ömür hedeflerini, ne istediklerini fark ederek, potansiyellerini buna uygun olarak geliştirme talihi bulurlar. Eğitim bu manada bireyin kendini tanıma ve gerçekleştirmesinde kıymetli bir araçtır.
13- Arkadaşlık ve toplumsal bağ kurma: Okul, bireyleri başka beşerlerle etkileşimde bulunmaya ve birbirleriyle çeşitli biçimlerde bağlantı kurmaya zorlar. Böylelikle eğitim insanları bir ortaya getirir ve arkadaş edinmelerine yardımcı olur.
14- Yaratıcılığı geliştirme: Eğitim yalnızca kalıplaşmış bilgileri aktarmayı değil insanların kalıplar dışında düşünmesini de sağlayan bir süreçtir. Eğitim, bir kişinin farklı bakış açılarını bilmesini ve ufkunu genişletmesini sağlayarak konfor alanının dışına çıkmasına yardım eder. Okullar, sanat, bilim, edebiyat ve kültürel çalışmalar aracılığı ile öğrencilerin yaratıcılığını geliştirmelidir. Okulda çocukların yaratıcılığını geliştiren bir eğitim, onların ömürleri boyunca üretken ve kıymet yaratan bireyler olmalarına katkıda bulunuyor.