“Kanser üzere hayatı tehdit edici bir teşhis alan hastalarda, fertilite hami teknikler dediğimiz hastanın üremesini devam ettirebileceği süreçleri vaktinde yapmak-önlemleri almak ve uygulamak son yıllarda daha fazla ehemmiyet kazanmaya başladı. Bu kümedeki hastalar bir yandan tedavisini düşünürken ve ömrünü devam ettirmenin yollarını ararkendiğer yandan çocuk sahibi olmayı art plana itebiliyor. İşte bu noktada fertilitenin korunması ile ilgili danışmanlığın hastaya uygun bir biçimde verilmesi multidisipliner kapsamlı bir grup tarafından gerçekleştirilmelidir.” diyen Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Emre Pabuçcu, doğurganlığın korunmasıyla ilgili değerli bilgiler paylaştı.
Doğurganlığın korunması sistemleri
Kanser hastalarının tedavi süreçlerinin akabinde yumurta ve sperm hücreleri yok olabiliyor. Bilhassa kemo yahut radyoterapi sonrasında testis yahut overlerde kalıcı hasarlar oluşabiliyor. Böylece, şahısların çocuk sahibi olma bahtları çok azalabiliyor. İşte burada en değerli husus, kanser tedavisi öncesinde kesinlikle doğurganlığın korunması ismine hangi yolların elimizde bir seçenek olduklarını şahıslar ile paylaşmak. Yani “BİLGİLENDİRME” çok çok kıymetli. Böylece, seçeneklerden birinin uygulanması durumunda üreme durumlarını kaybetme riski olan hastalar yumurta ve sperm dondurma süreciyle, hastalıklarını atlatınca çocuk sahibi olabiliyor. Kanser hastalarında fertilite prezervasyonu formülleri hastanın yaşı, planlanan tedavi, elde olunan vakit, partnerin durumu ve yumurtalıklara mümkün metastaz riski durumuna nazaran seçiliyor. Böylelikle üremeyi olumsuz etkileyebilecek hastalıklar sonrasında dondurulan hücreler ile tekrar çocuk sahibi olma talihi oluyor. Günümüzde fertilite prezervasyonu için birçok seçenek bulunuyor. Günümüzde en sık uygulanan prosedürler ortasında:
– Kanser tedavileri öncesi sperm hücresi/testis dokusu
– Embriyo ve/veya oosit (yumurta hücresi) dondurulması
– Ovaryan doku (yumurtalık dokusu) dondurulması sayılabilir.
Bu küme hastalarda ileriki fertilite (çocuk sahibi olma) potansiyelinin kıymetlendirilmesi ve uygun fertilite prezervasyonu prosedürlerinin uygulanması multidisipliner bir yaklaşımı gerektiriyor. Tesirli ve sürdürülebilir fertilite gözetici hizmetler için medikal onkolog, cerrahi onkolog, reproduktif endokrinolog ve ürolog ortasında daima bir iş birliği olmalıdır. Multidisipliner iş birliğinin güçlendirilmesi ve fertilite kollayıcı yaklaşım servislerinin yaygınlaşması infertiliteye yol açabilecek tedavi alan hastaların bu seçeneklerden faydalanabilmesini yaygınlaştıracaktır. Gereklilik halinde etik ve yasal mevzularda danışmanlık alınması da uygun olacaktır. Kısaca evreler şöyledir:
– Kanser tanısı sonrası ve tedavisi öncesi ‘Doğurganlığın Korunması’ hakkında bilgilendirme
– Seçeneklerin kıymetlendirilmesi ve en uygun olanın seçilmesi
– Yumurta-sperm-embriyo yahut dokuların ileride kullanılması ismine dondurulması
– Vakti gelince bu hücre yahut dokuların çözülüp kullanılması