Halılar bilhassa meskenlerin olmazsa olmaz aksesuarlarındandır. Halısız bir mesken bomboş ve anlamsız gözükür. Halı Türklere has bir eserdir. Birinci olarak halı örneklerine, Sibirya’nın Altay Bölgesi’nde yer alan Pazırık koruganlarında yapılan hafriyatlarda rastlanmıştır. Burada bulunan halı M.Ö 5. YY’a ilişkin olduğu anlaşılmış ve Türk düğümü denilen sistemle üretildiği kanıtlanmıştır.
Halının insan hayatındaki yeri
Geçmiş devirlerde halı sahibi olmak özel bir durumdu. Yani bir lükstü. Bilhassa pahalı iplerden örülen halılar daha çok değerliydi. Doğu medeniyetlerinde daha çok kullanılan ve üretilen halı Çin ve Pers kültüründe de çok bedelli bir eşya olduğu bilinir. Bilindiği üzere Orta Asya kışları sert geçtiği için halı kullanıldığı söylenir. Göçebe hayatı yaşayan Orta Asya beşerinin çadırlarını üretiminde halı kullanması buna bir örnek olarak gösterilebilir. Daha sonra vakitle saraylarda gösteriş olarak kullanılmaya başlandı.
Doğuda en değerli geçim kaynaklarından biri haline gelen halının, kervanlar ile vakitle batıya taşınarak oralarda yayılmaya başladığı söylenebilir. Selçuklu ve Osmanlıların görkemli ve ihtişamlı yaşantılarının kıymetli bir kesimi olan halılar, vakitle ipek ipliği ya da yaldızlı altından pahalı ipler kullanılarak yapılmaya başlandı. Sultanların odasını süsleyen halı devletler ortasında birbirlerine ikram olarak da verilirdi.
Günümüzde halının yeri
Günümüzde halılar el ve makine halısı olarak ikiye ayrılır. Evvelden el emeğiyle günlerce uğraşılarak yapılan her şey bugün makineler ile çok kısa müddette yapılabiliyor. Bu halı dalında de bu halde ilerlemektedir. Bilhassa Çin, Hindistan, İran, Pakistan, Türkiye, Nepal ve Tibet kilim endüstrisi üzerinde ağırlaşmış ülkelerdir. Bilhassa İran halısı en meşhur bilinen halılardandır. Günümüzde el dokuması halılar çok değerli ve özeldir. Makine halısı el halısına nazaran daha çok dünya pazarına girmiştir. Dünya pazarının yaklaşık %84 makine halısı ise el dokuması halısı oluşturmaktadır. Bu durum batıdaki sanayi ihtilalinden kaynaklanır.
Konutlarda halıların yeri çok değerlidir. Konutu hoş gösteren en kıymetli eşyalardan biri olan halı tıpkı vakitte meskenin en çok tozunu mikrobunu taşıyan eşyalardandır. Mikroplar çok uzun müddet halılarda yaşayabilir ve çoğalabilir. Bu açıdan bakıldığında halıların paklık bakımları çok değerlidir. En çağdaş ve yeni dizaynlar için Türkiye’nin en büyük halı sitesi hali.net’ten eserleri inceleyebilirsiniz.