Osmanlı devrinde bilhassa kervan geçiş güzergahlarında çeşme olmayan yerlere insanların susuzluğunu gidermesi için muhakkak aralıklarla su küpü bırakma geleneği Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı köylerde yaklaşık 7 asırdan bu yana devam ediyor.
Yolcuların su gereksinimlerini karşılamak için devrin varlıklı ailelerinin yaptığı su hayratı, bugün vasiyet üzerine yaşatılıyor. Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı Ilıdağ ve Akçaköy mahallelerinde ağır olarak yaşatılan bu gelenek dışardan gelenleri şaşırtırken tıpkı vakitte pek çok bahçenin sahibi bahçedeki meyvelerden yenmesini de istiyor. Uygulama Osmanlı’dan kalma bu geleneği bilmeyenleri şaşırtırken bilenler ise durumu olağan karşılıyor.
Köşk ilçesine bağlı Akçaköy ve Ilıdağ’da bahçe yolları ortasında ağır olarak yer alan bu uygulamanın 7 asırdan bu yana süregelen hoş bir gelenek olduğunu belirten yöre sakinlerinden Harun Sönmezler, “Köylüler tarafından ismine ‘küp hayrı’ denilen hayratlar suyun kıt olduğu ve köylere uzak olan yerlerde asırlardır devam eder. Yaz boyunca hayır sahibi ya da ölmeden evvel vasiyet edenin varisleri bu küplerde daima su bulundurur. Günümüzde bu gelenek su gereksiniminin rahat karşılanmaya başlanması ve ulaşımın motorlu araçlarla yapılması nedeniyle birçok yerde yok olmaya yüz tutsa da dağ köylerinde yoğunlukla devam ediyor” diyerek Anadolu’nun pek çok yerinde Osmanlı’dan kalma hoşlukların hala o bölgelere hoşluk kattığını söyledi.
Ülkenin pek çok yerinde tarla ve bahçe sahipleri zerzevat ve meyvelerden yabancı kimselerin yemesini önlemek için ‘dikkat ilaçlıdır, zehirlidir’ üzere yazılar asarken Köşk ilçesine bağlı birtakım köylerde bahçe sahipleri tam bilakis bahçenin yola bakan kısımlarına ‘yemek helaldir’ yazıları asıyor.
Aslında bu durumun da hiç yadırganacak bir tarafı olmadığını belirten Harun Sönmezler, “Eskiden bizim cetlerimiz sofraya konuksuz oturduklarında üzülürmüş. Tarafımızı Batı’ya çevire çevire kendi güzelliklerimizi maalesef unuttuk” diyerek bu hoşlukların devam etmesinin memnunluk verici olduğunu söyledi.