Kişinin değişken ruh halleri nedeniyle hakkında sinemalar yapılmış, ünlülerin bir kısmında da gözükmesi nedeniyle bipolar bozukluk ilgi odağı olmuştur. Bu sorunu yaşayanlar periyot devir farklı ruhsal durumlarla karşımıza çıkar. Psikiyatrist/Psikoterapist Yrd. Doç. Dr. Rıdvan Üney, bipolar oluşumunu tetikleyen periyotlar ve teavi sistemleri hakkında bilgiler verdi.
Gerilim de hastalığı tetikleyebilir
Periyotlardan biri depresyondur. Bu devirde en az iki hafta süren çökkünlük, isteksizlik, ilgi ve istekte azalma, uyku meseleleri, iştah sıkıntıları, konsantre olamama, güç azalması, suçluluk duygusu, iç düşüncesi, işine gidememe, huzursuzluk ve intihar niyetleri görülebilir.
İkinci devir ise taşkınlık (mani) periyodudur. Bu periyot en az bir hafta sürer. Bireye az uyku yetmeye başlar lakin buna karşın çok enerjiktir. Sevinçli, çok hareketli, çok konuşkan, dışa dönük, çok şakacı bazen cinsellikle ilgili yersiz latifeler yapan, kendisini değerli bir kişi üzere hisseden, çok harcama yapan bir kişi olarak karşımıza çıkar.
Bazen bu devirde kişi çok doğuşçu, sonlu bir kişi olabilir. Bu periyotta uygunsuz ve sık cinsellik yaşanabilir. Hepimizin gün içerisinde ya da bir gün süren bu türlü periyotları olabilmektedir. Lakin ailelere sorduğumuzda; bizim çocuğumuz bu türlü bir kişi değildi, bir anda değişti farklı biri oldu derler. Burada kıymetli fark uygunsuz ortamlarda uygunsuz davranmaktır
Bipolar bozukluğu olan bireyler sonbahar ve kış periyotlarında depresyon periyodu daha sık yaşarlarken, ilkbahar ve yaz periyotları daha çok taşkınlık devirleri yaşayabilirler. Çoğunlukla bu periyotlar başlarken gerilim yoktur. Lakin gerilimli durumlarda bu hastalığı başlatabilir. Bireyler bu hastalıkta hayatları boyunca bir hastalık devri ya da birden çok hastalık devri yaşayabilirler. Bu periyotlar depresyon, mani, ya da her iki durumu da barındıran karma periyotlar olabilir.
Birçok kişi; arkadaş yahut yakının teklifiyle, ya da eczaneden ricayla antidepresan ilaçlar kullanmaktadır. Bu türlü bilgisizce, takip edilmeden kullanılan ilaçlar depresyon hastalarında taşkınlık periyodu başlatabilmektedir.
Bipolar bozukluğu düşündüren durumlar
1. Kişi içe kapanık bir periyot yaşarken birden çok sevinçli taşkın bir periyot yaşamaya başlaması.
2. Olağan giysili bir kişinin kısa bir vakit içinde çok renkli dikkat cazip giyinmeye başlaması.
3. Çok konuşkan olmayan birinin günlerce hatta bazen sesi kısılmasına karşın çok konuşur duruma gelmesi.
4. Kişinin az ya da hiç uyumamasına karşın hayli dinç olması.
5. Uygun olmayan bir ortam da uygunsuz davranışlar yapması. Örneğin cenazede müzik söylemek, çok gülmek üzere.
6. Sebepsiz çok sevinçli olması.
7. Bu türlü bir alışkanlığı olmamasına karşın, çok ve denetimsiz alışveriş yapma yahut para harcama
8. Çok alkol ve uyuşturucu kullanma.
9. Daha evvel olmadığı halde; çok kendine güvenmesi, her yerde hengame etmesi.
10. Bahar devirlerinde bu belirtilerin artması.
11. Antidepresanlarla tedavide iki hafta tedaviyi tamamlamadan depresyonun zıddı bir periyoda girerek çok sevinçli olması.
12. Sıkça depresyon yaşayan bireylerin orta periyotlarda çok taşkınlık yaşaması.
Hastalığın tedavisinde; o devri ne kadar ağır geçirdiğine bağlı olarak ayaktan tedaviden hastaneye yatışa hatta şok tedavisine kadar farklı tedavi formülleri kullanılabilmektedir. Hastalık ömür uzunluğu sürebilmektedir. Bu nedenle hastalık tekrarlamasın diye gözetici ilaçlar kullanılmaktadır. Hastalığın en büyük risklerinden biri de intihar teşebbüsleridir. Bu nedenle tedaviye ihtimam göstermek ve psikiyatristin önerisi olmadan ilaç bırakmamak gerekir.