Bazıları damak lezzetleri, kimisi tarih için yollara düşer, Anadolu’yu karış karış tarar. Ayhan Arıkan’ın 35 yılı bulan Anadolu serüveninin gayesi ise apayrı.
Arıkan, bir doğal taş sürece ustası. Arkadaşlarıyla yıllar evvel çıktığı bir seyahat hem hayatını hem de rotasını değiştirmiş. Bu seyahat esnasında tesadüfen bulduğu 25 milyon yıllık bir geçmişe sahip ağaç fosilinin bedelli taş olduğunu öğrenmesiyle taş arama serüveni başlamış.
Türkiye’nin dört bir yanında emekle aranan, toplanan taşlar yeniden onun elinde el emeği göz parıltısı ile sanat yapıtlarına dönüşüyor. Başşehir Samanpazarı’ndaki atölyesi keşfettiği taşların form değiştirdiği ikinci durağı oluyor. Ender bulunan taşları burada takıdan süs eşyasına çeşitli eserlere dönüştürüyor Arıkan Usta.
ARTIK NOKTA ATIŞI YAPIYOR
Birebir vakitte Kültür Bakanlığı Devlet Sanatkarı Ayhan Arıkan doğal taşlarla ilgili bilgi sahibi olabilmek için yerli yabacı bütün kaynakları kullanıyor. Bu işi bölgesinde yapan amatör bireylerle bağlantıya geçerek saha araştırması yapıyor. Taşları yüzeyden topladığını ve nokta atışı yaptığını söyleyen Arıkan, hangi taşa muhtaçlığı varsa yerini, bölgesini, vilayetini biliyor.
HAYALİ ‘TAŞ HARİTASI’
İşleyip, şekillendirme noktasında işe birinci başladığında sorunlar yaşadığını söyleyen Arıkan, “Dönemin kaideleri kısıtlıydı, makinelere ulaşmak zordu. Kendi imkanlarım ile işlemeye çalıştım. Mesela zımpara kâğıdı kullandım. Zorluklarla buralara kadar getirdim işi. Şu anda faal bir tane atölyem var. En büyük hayalim Türkiye’nin pahalı ve yarı pahalı taş haritasını çıkarmak. Bunu gerçekleştirmek için çalışmaya devam edeceğim” diyor.
KOLEKSİYONDAN TİCARETE
Bulduğu ağaç fosilinin akabinde gittiği her yerde taş aramaya başlayan Ayhan Usta, renkli taşları buldukça koleksiyon yapmaya ve araştırmacı olarak bu işi yürütmeye başlamış. Arıkan, “Koleksiyon, nasıl işleyebilirim boyutuna geldi. Bilgiye ulaşmak zordu. Üniversitelere gittim kapıdan içeri sokmadılar. Sonra kolay makinalar yaptırdım, yurt dışından birtakım arkadaşlardan rica ederek el aletlerini, küçük makineleri buraya getirdim. Araziyi öğrendim, uzun yıllar arazi gezdim yaş itibariyle eskisi üzere gezemiyorum tekrar de çocuklarımın öğrenmesi için toprağa çıkarıyorum. Türkiye’nin çabucak hemen her yerinde araştırma yaptım. Daha sonra o birinci başta koleksiyon yaptığım taşlar ticarete dönüştü” diye konuştu.
Yerli taşlarımız büsbütün yepyeni
Yılların birikimi ile bulduğu taşın pahasını anladığını söyleyen Arıkan, “Taşın sertlik derecesine nazaran işlenip, işlenemeyeceğini bilirim. Dekoratif taş olarak hoş taşlar var mesela fakat işlenmeye uygun taşlar değil. Yurt dışından gelen taşların yüzde yüzüne yakını boyalı. Ancak bizim yerli taşlar bütünüyle orjinal. Bunun da anlaşılması lazım” tabirlerini kullandı.
Doğal taşların tarihine ve oluşum formuna ait bilgi veren Arıkan, değerli ve yarı değerli taşların taban 20 milyon yılda oluştuğunu bildirdi. Arıkan, “Bir darbe almadıktan sonra hiçbir şey olmaz. Şu kadar yılda ömrünü tamamlar demek yanlış olur. Derelerde çok bulunur, zira bu taşlar suyu sever. Yüksek zirvelerden taşlar suya akar, suda kendini gezdirir, birbirine sürtünerek yuvarlak hale gelir” dedi.