Bahar aylarında havaların ısınması, günlerin uzaması, tabiatın uyanmaya başlaması pek çok insan için memnun olma nedenleridir. Lakin bahar mevsimi memnunluk kaynağı olabildiği üzere anksiyete ve depresyonun arttığı bir periyot de olabilir. Beslenme, diyet ve psikoloji danışmanlık hizmetlerini bir ortaya toplayan Psikolog G. Tansu Ocak, içinde bulunduğumuz bahar aylarında tesirini göstermeye başlayan bahar depresyonu ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Pekala, düzgün hava neden berbat ruh haline sebep oluyor? Psikolog G. Tansu Ocak bahar depresyonunun sebeplerini, belirtilerini ve depresyonla başa çıkmanın ipuçlarını paylaştı.
Bahar depresyonu neden yaşanır
Bahar depresyonunun nedenlerini üç başlıkta inceleyen Psikolog Tansu Ocak, Hormonlar, Biyolojik saat ve Mevsim alerjilerini depresyonun temel münasebetleri olarak sıraladı:
Hormonlar
Güneş ışığının az olması nasıl ki melatonin hormonu üzere birtakım ruh hallerini denetim eden kimyasalların beyin düzeylerini değiştiriyorsa, ilkbaharda güneş kendini daha çok hissettirmeye başladığında da tıpkı etkiyi gösteriyor. Aslında mevsimsel his durum bozukluğu olan şahısların yüzde 10’u belirtileri tersten yaşıyor. Münasebetiyle, hava ısındığında melankoli büyüyor.
Biyolojik saat
Yaşanan mevsim değişikliği ile kişinin biyolojik saati uyuşmayabilir. Sirkadiyen ritmimizdeki (biyolojik saat) rastgele bir değişiklik telaş hisleri yaratmaktadır. Hasebiyle kişi kendini çok halsiz, yorgun, daima uykulu ve dertli hissetmekte, bu da depresif hislerin daha çok yaşanmasına sebep olmaktadır.
Alerjiler
Bazen alerji bahar depresyonunda bir faktör olabilir. Kaşıntı ve sulanan gözler, burun akıntısı ve hapşırıklar insanların ruh halini etkileyebilir. Alerjiler, birtakım insanların daha fazla uyumasına, daha az yemesine ve en kıymetlisi polenden kaçmak için daha fazla içeride kalmasına, hasebiyle gün ışığından daha az faydalanmasına neden olmaktadır. Bunların hepsi de depresyonun belirtilerindendir.
Bahar depresyonunun belirtileri nelerdir
Bahar depresyonunun bayanlarda, gün ışığından daha az faydalanan yerlerde yaşayanlarda, içe kapanık bireylerde, gerilimi yönetemeyen ve ailesinde his durum bozukluğu olan, daha evvel depresyon geçirmiş bireylerde daha çok görüldüğünü vurgulayan Psikolog Ocak bahar depresyonunun belirtilerini, “Karamsarlık, ajitasyon, yorgunluk, halsizlik, iştah kaybı, isteksizlik, kolay işlerde bile harekete geçmekte zorluk yaşama, hayattan keyif alamama, uyku sisteminde bozulmalar bahar depresyonunun belirtilerindendir” sözleriyle anlattı.
Bahar depresyonuyla nasıl başa çıkabiliriz
Bahar depresyonuyla başa çıkmak için kolay uygulanabilir adımları sıralayan Psikolog Tansu Ocak şu halde sıraladı:
Gün ışığından daha fazla yararlanın
Bilhassa konutlara kapandığımız şu vakitlerde gün ışığından pek yararlanamıyoruz. Gün ışığından daha fazla yararlanmak için perdeleri açarak evimizdeki aydınlık düzeyini arttırabilir, erken saatte uyanarak güneş ışığından daha çok faydalanabilirsiniz.
8 saat uyuyun
Yetersiz uyku ve depresyon ortasında direkt bir irtibat vardır. Münasebetiyle, depresyon belirtilerini önlemek için her gece 8 saat uyumaya ihtimam gösterin.
Öz bakımınızı arttırın
Sistemli olarak kendinize günlük bir şahsî bakım faaliyeti planlayın ve her gün en az bir saatinizi kendinize bakmak, bakım vermek için harcayın. Öteki ‘daha önemli’ şeyler için, öz bakımınızı ihmal etmeyin.
Temasta kalın
Beşerler olarak bizler toplumsal varlıklarız. Depresif hissederken yapabileceğiniz en makus şeylerden biri kendi kendinizi izole etmektir. Pandemi münasebetiyle eskisi üzere sosyalleşemesek, ailemizle, arkadaşlarımızla bir ortada olamasak da, onlarla ilişkide kalmak epey değerli. Telefon görüşmelerini manzaralı yaparak onlarla irtibatta kalabilir, kendinizi daha düzgün hissedebilirsiniz.
Nizamlı idman yapın
Tertipli spor yapmak yalnızca fizikî değil, birebir vakitte ruhsal olarak da sıhhatinize katkı sağlayacaktır. Sistemli antrenman yapan şahısların, daha az depresyon ve tasa şikâyeti, daha düşük düzeyde gerilim ve sonluluk hali gösterdiği kanıtlanmıştır. Bilhassa açık alanlarda yürüyüş yapmak kendinizi daha düzgün hissetmenize yardımcı olacaktır.
Beslenmenize itina gösterin
His durumunuzu etkileyen bir öbür faktör de beslenme sisteminiz. Bedeninizin gereksinimi olan tüm besin kümelerinden yeteri ölçüde almalı, sağlıklı ve istikrarlı beslenmeye ihtimam göstermeli, işlenmiş besinlerden uzak durmalısınız.
Yalnız değilsiniz
Baharın gelişi ile birlikte herkesin daha keyifli ve daha uygun bir ruh hali içerisinde olduğu yeni bir periyoda girdiğini düşünebilir, kendinizi bu bahiste yalnız hissedebilirsiniz. Lakin gerçekte durum bu türlü değil, baharın gelişi pek çok insanı olumsuz etkilemekte ve daha karamsar bir ruh halinde olmalarına neden olabilmektedir. Şefkatli olun ve kendinize şefkat gösterin.
Bir uzmandan yardım alın
Bahar depresyonu bazen can kasveti, keyifsizlik olarak yorumlanmakta ve maalesef ki çok ciddiye alınmamaktadır. Şayet kendinizde bu belirtileri gözlemliyorsanız kesinlikle bir uzmandan takviye almalısınız. Aksi takdirde depresyon daha uzun sürebilir ve daha ağır seyredebilir. Takviye almaktan çekinmeyin ve bir uzmandan kesinlikle yardım alın.